Actiehoudersbijeenkomst Actieplan Open Overheid
Woensdag 25 oktober vond de eerste actiehoudersbijeenkomst van het Actieplan Open Overheid 2023-2027 plaats bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Deze bijeenkomsten worden ieder kwartaal gehouden. Actiehouders kunnen op deze manier elkaar op de hoogte houden van de vorderingen, uitdagingen delen en elkaar helpen. Tijdens deze eerste bijeenkomst presenteerden drie actiehouders hun actiepunt: de Universiteit Leiden, het Instituut Maatschappelijke Innovatie (IMI), en het Programma Open Overheid van het ministerie van BZK.
Informatiepositie van burgers in geschillen met de overheid
De Universiteit Leiden doet onderzoek naar de informatiepositie van burgers in geschillen met de overheid (actiepunt 6). In de context van besluitvorming door bestuursorganen wordt veel informatie verzameld. Maar het recht van burgers op toegang tot deze informatie ontstaat pas wanneer zij een bezwaar indienen. Dit onderzoek wil enkele belangrijke vragen beantwoorden, zoals wanneer dit recht op informatie precies ontstaat voor burgers, op welke informatie zij recht hebben, en wat de redenen zijn voor de overheid om bepaalde informatie niet openbaar te maken.
Hoewel er diverse aanwijzingen zijn dat er mogelijk een informatieongelijkheid bestaat, zijn er maar weinig grondige onderzoeken die dit probleem hebben geanalyseerd. Het onderzoek van de Universiteit Leiden streeft ernaar antwoord te geven op de vraag of er inderdaad een probleem bestaat en om de aard van dit probleem vast te stellen. Vervolgens zal er gekeken worden naar mogelijke oplossingsrichtingen, onder andere door het organiseren van een expertmeeting.
Informatiebehoeften en -protocollen
Het IMI heeft als doel beperkt onderzoek naar de informatiebehoeften van gebruikers van overheidsinformatie aan te pakken. Dit doen ze door een onderzoek naar de informatiebehoeften van de samenleving en de mogelijkheden van informatieprotocollen (actiepunt 14). Een beter begrip van informatiebehoeften stelt de overheid in staat informatie openbaar te maken waar onder andere burgers behoefte aan hebben.
Het onderzoek van IMI bestaat onder andere uit een analyse van Wob/Woo-verzoeken om zo mogelijke patronen te identificeren in het soort informatie dat via deze verzoeken wordt opgevraagd. Ook staan gesprekken met ambtenaren, journalisten en maatschappelijke organisaties op de planning.
Invoeringstoets Wet open overheid
Het ministerie van BZK voert momenteel een invoeringstoets uit voor de Wet Open Overheid (Woo) (actiepunt 9). De invoeringstoets is een instrument waarmee nieuwe wet- en regelgeving geëvalueerd kan worden. De ‘Woo-invoeringstoets’ moet knelpunten voor gebruikers en uitvoerders van de Woo in kaart te brengen. Daarbij is ook aandacht voor best practices in de uitvoering van de Woo.
Het onafhankelijke onderzoeksbureau, SEO Economisch Onderzoek, voert het onderzoek uit en zal concrete aanbevelingen formuleren voor de geconstateerde knelpunten. Na oplevering van de invoeringstoets zullen het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) en de Regeringscommissaris Informatiehuishouding advies uitbrengen over de resultaten en aanbevelingen doen.
Ieder kwartaal een update
Ieder kwartaal geven de actiehouders ook een schriftelijke update. Lees de eerste update van het Actieplan Open Overheid 2023-2027.