Reactie op ACOI-advies: meer samenwerking tussen het Rijk en de koepels van medeoverheden
Het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) bracht in mei 2024 het advies ‘Alles is niets’ uit. Dit advies gaat over de meerjarenplannen voor openbaarheid en informatiehuishouding van het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen. In een gezamenlijke Kamerbrief reageren het Rijk en de koepels van medeoverheden hierop.
Het ACOI benadrukt dat er veel inzet is om de informatiehuishouding en openbaarheid te verbeteren en adviseert het maken van inhoudelijke keuzes voor het informatiebeheer, het realiseren van een nationale aanpak én langjarige planning en financiering.
Focus op samenwerking
De reactie van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de koepels van medeoverheden: de Vereniging Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen (VNG, IPO, UvW), onderschrijft het belang van nauwere samenwerking. In 2025 worden de meerjarenplannen in afstemming geactualiseerd en werken we aan een gezamenlijke innovatieagenda.
Geen nationale coördinator, wel regie
De aanbeveling voor een Nationaal Coördinator Openbaarheid en Informatiehuishouding wordt niet overgenomen, zoals eerder in brieven aan de Tweede Kamer is aangegeven. De verantwoordelijkheden voor het stelsel van de Woo en de Archiefwet zijn al belegd bij respectievelijk de minister van BZK en de minister van OCW. Deze ministers willen sterker gaan sturen met kaders, standaarden en generieke voorzieningen voor zowel de informatiehuishouding als openbaarmaking. Bijvoorbeeld met kaders voor digitale werkplekken met archivering, het breed inzetten van tooling en nadere regels over het proces bij de afhandeling van Woo-verzoeken en het versterken van (inhoudelijk) contact met verzoekers.
Openbaarheid: betekenisvol en beter vindbaar
De komende jaren ligt de nadruk op het actief openbaar maken van overheidsinformatie. Sinds november 2024 worden de eerste vijf van zeventien informatiecategorieën uit de Woo verplicht openbaar gemaakt. Deze documenten zijn vindbaar via de centrale Woo-voorziening. Daarnaast werkt de minister van BZK samen met (mede)overheden, maatschappelijke partijen en andere experts aan meer regie op de inspanningsverplichting voor actieve openbaarmaking met voorstellen voor ‘betekenisvolle transparantie’: het openbaar maken van informatie waar de samenleving behoefte aan heeft.
Structurele financiering onzeker
Vanwege de taakstelling en beperkte middelen doen de ministeries van BZK en OCW op dit moment geen toezeggingen voor structurele financiering vanaf 2027. Bij de actualisatie van de meerjarenplannen wordt bekeken of, en in welke mate, er aanvullende middelen beschikbaar kunnen worden gesteld voor de overheidsbrede inspanningen.