Nieuwe archiefwet aangenomen door Tweede Kamer
De Tweede Kamer heeft de nieuwe Archiefwet aangenomen. Met de nieuwe wet wordt blijvend te bewaren overheidsinformatie al na tien jaar overgebracht naar een openbare archiefinstelling. Ook speelt de nieuwe wet beter in op de huidige tijd waarin het merendeel van informatie digitaal gecreëerd wordt.
De nieuwe Archiefwet zorgt ervoor dat overheidsinformatie niet alleen wordt opgeslagen, maar ook daadwerkelijk toegankelijk blijft. Het wetsvoorstel beschermt overheidsinformatie als onderdeel van het Nederlandse cultureel erfgoed en maakt het mogelijk dat de overheid zich tegenover burgers en het parlement kan verantwoorden voor haar keuzes en uitvoering van haar taken. Dit is immers de kern van een parlementaire democratie.
Meer digitale overheidsinformatie
Sinds de vorige versie van de wet (uit 1995) is de hoeveelheid digitale informatie enorm toegenomen. Naast papieren documenten hebben overheden nu ook talloze e-mails, websites en databases vol informatie. Naarmate de tijd verstrijkt, wordt het moeilijker om al deze digitale informatie te ordenen en te begrijpen. Ook is er een risico dat oude bestanden niet meer openen omdat software veroudert. De nieuwe wet stimuleert overheidsorganisaties daarom om vanaf de start te zorgen voor goede archivering en om bestanden op tijd te vernietigen als ze niet langer bewaard hoeven te blijven.
Informatie sneller naar archiefdiensten
Een deel van de informatie die overheden ontvangt of maakt, blijft altijd bewaard. Dit wordt overgebracht naar bijvoorbeeld het Nationaal Archief of een regionaal of gemeentelijk archief. Momenteel gebeurt dat na 20 jaar, maar de nieuwe wet verkort die periode naar 10 jaar. Hierdoor komt kwetsbare digitale informatie sneller in handen van professionals die ervoor kunnen zorgen dat deze documenten eeuwig leesbaar en bruikbaar blijven.
Archiefdiensten stellen de meeste informatie openbaar beschikbaar, zowel online als in hun studiezalen. Soms blijft bepaalde informatie tijdelijk geheim, bijvoorbeeld uit privacyoverwegingen of om de staatsveiligheid te beschermen. In die gevallen kunnen mensen de documenten niet direct inzien of alleen op aanvraag en onder bepaalde voorwaarden.
Wet open overheid
Deze wet is van toepassing op alle overheden in Nederland: het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen. Ook Hoge Colleges van Staat, zoals de Eerste en Tweede Kamer, en bepaalde private organisaties met officiële taken (zoals notarissen en deurwaarders) moeten zich eraan houden. De Wet open overheid regelt de openbaarheid van informatie die nog bij overheidsorganisaties ligt. De Archiefwet regelt de openbaarheid van de informatie die inmiddels is overgedragen aan archiefdiensten.
Vervolg
De volgende stap is de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer, de precieze datum hiervan wordt begin maart bekend. Ook volgt de verdere uitwerking van nadere regels rond de uitvoering van de wet in het Archiefbesluit en de Archiefregeling.