Het rapport komt voort uit een samenwerking tussen onderzoekers van Digicampus, Populytics en de TU Delft, met input van stakeholders en experts vanuit de overheid en het maatschappelijk middenveld. Dit onderzoek is uitgevoerd met de Participatieve Waarde Evaluatie methodiek van Populytics, een startup van de TU Delft met ervaring in het ontwerpen en uitvoeren van toegankelijke en laagdrempelige burgerraadplegingen over beleidsvoorstellen.

Met vooruitstrevende wetenschappelijke methodes stelt zij beleidsbepalers in staat om besluiten te nemen die beter aansluiten bij de voorkeuren van de betrokken burgers. Eerdere raadplegingen raakten aan het coronabeleid, regionale klimaatmaatregelen en de herfinanciering van de zorg.

Burgerraadpleging over actieve openbaarmaking

De overgang naar actieve openbaarmaking wordt constructief opgepakt door ministeries, gemeenten en andere overheden.  De stapsgewijze invoering van actieve openbaarmaking in de vorm van de Woo-informatiecategorieën vergt een serieuze inspanning en staat garant voor een structurele verbetering van de transparantie van alle bestuursorganen binnen de overheid. Maar daarmee is de complexe puzzel van actieve openbaarmaking nog niet volledig gelegd.

Duurzaam toegankelijk maken van informatie kost veel werk en de capaciteiten van overheden zijn niet oneindig. Ambtenaren hebben niet genoeg tijd en middelen om alle overheidsinformatie actief openbaar te maken. Zij kunnen met betrekking tot de inspanningsverplichting tot actieve openbaarmaking verschillende afwegingen maken, maar waar zou de burger voor kiezen als die het voor het zeggen had?

Voor het realiseren van transparantie kan het helpen de burger mee te nemen in ontwerpkeuzes voor openbaarmaking. Welke afwegingen maken burgers als zij de keuze moeten maken welke informatieonderwerpen en informatiesoorten in aanmerking zouden moeten komen voor actieve openbaarmaking?

Participatieve Waarde Evaluatie-methode

Eind 2023 kregen burgers de mogelijkheid om hun voorkeuren te uiten over actieve openbaarmaking van verschillende onderwerpen en soorten overheidsinformatie. Deze burgerraadpleging is gebaseerd op de Participatieve Waarde Evaluatie methodiek van TU Delft startup Populytics. Aan de raadpleging hebben 1854 deelnemers meegedaan. De geselecteerde groep is representatief voor de Nederlandse volwassen bevolking op de kenmerken leeftijd, geslacht en opleidingstype.

De resultaten van het onderzoek laten zien dat deelnemers informatietypen prioriteren die samenhangen met het borgen van de rechtstaat. De rijke data uit het onderzoek kunnen worden gebruikt om het informatiegebruik en de voorkeuren van verschillende burgergroepen te vergelijken op basis van demografische kenmerken. Inzichten uit het onderzoek kunnen beleidsmakers en professionals in de dienstverlening helpen oriënteren op publieke waarden, voorkeuren en zorgen van inwoners in het kader van de informatievoorziening.

Zo wordt (aanvullende) actieve openbaarmaking beter afgestemd op de informatiebehoeften van verschillende groepen burgers langs demografische lijnen en voorkeurclusters. 

Over Digicampus

Digicampus is een multi-helix samenwerking voor publieke dienst innovatie tussen overheid, wetenschap, markt en burgers. In samenwerking met I-Partnerschap stimuleert Digicampus kennisontwikkeling en kennisinstroom bij publieke organisaties. Binnen Digicampus is er kennis opgebouwd over de informatiehuishouding bij de overheid. Daarnaast biedt Digicampus methoden waarmee zij burgers kan betrekken bij innovatievraagstukken.

Programma 4 april 2024

17:00 - 18:30 uur: Open Donderdag netwerkborrel
17:15 - 17:45 uur: Sprekers Niek Mouter, Aylin Munyasya en Menno Zahn

Over de Open Donderdagen

Elke even week op donderdag is er een Open Donderdag netwerkborrel. Het doel is om professionals binnen en buiten de overheid samen te brengen om op een informele manier ideeën uit te wisselen en offline een connectie te maken. Er is regelmatig een spreker aanwezig die tijdens de borrel kennis met betrekking tot informatiehuishouding met ons deelt. Als professional bezig met informatiehuishouding? Kom netwerken en kennisdelen!

Praat ook online mee via KIA!

Wil je doorpraten over de thema’s die tijdens de Open Donderdagen aan bod komen en jouw netwerk ook digitaal uitbreiden? Het Kennisnetwerk Informatie en Archief, kortweg KIA, is dé interactieve ontmoetingsplek voor vakgenoten in de wereld van informatie en archief. Op KIA vind je kennisplatforms met uiteenlopende thema’s. Hier kun je vragen stellen, meedoen aan discussies, kennisdelen en samen kennis ontwikkelen. Iedereen kan lid worden.

Bijvoorbeeld van de groep Open Overheid die gericht is op informatieprofessionals binnen de Rijksoverheid. Of de groep Informatiehuishouding overheden waar je ook vakgenoten van buiten de Rijksoverheid treft. Log in met je Pleio account of registreer.

Informatie Academie

De Open Donderdagen worden georganiseerd door en zijn onderdeel van de Informatie Academie. De Informatie Academie is gestart als een van de speerpunten van regeringscommissaris Informatiehuishouding Arre Zuurmond als stap op weg naar een proactieve en responsieve overheid. 

De Informatie Academie is een veranderbeweging en een overkoepelend platform voor kennis. Middels kennisontwikkeling, -deling en -borging van het i-vakgebied draagt de Informatie Academie bij aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Door de sector, voor de overheid. Dit gebeurt langs drie pijlers:

• netwerkverbinding ("Agora”),
• onderzoek en innovatie en
• onderwijs en borging.